Thơm lừng bánh thuẫn “vàng ươm” giữa phố biển Nha Trang, khách còn đặt số lượng lớn gửi đi nước ngoài vì quá ngon

Ở góc chợ Phước Thái hay còn gọi là chợ Bình Tân tại thành phố biển Nha Trang, người ta thường thấy những lò bánh thuẫn bắt đầu “rực đỏ”, nhất là từ Rằm tháng chạp trở đi.

Tại một góc của chợ Phước Thái, thành phố Nha Trang, có ba lò bán bánh thuẫn của những thành viên trong cùng một gia đình. Bà Võ Thị Đào dù đã gần 80 tuổi nhưng vẫn miệt mài làm những chiếc bánh thuẫn ở phố đông người trong những ngày giáp Tết. Mặc dù tuổi đã cao, nhưng đôi tay của bà vẫn rất nhanh nhẹn trong việc đổ bột, vớt bánh hay thoa dầu.

Theo bà chia sẻ, bánh thuẫn được làm từ loại bột khoai hạ hay còn gọi là bột bình tinh, kết hợp với đường và trứng. Thông thường, trứng vịt là loại trứng được dùng để làm bánh thuẫn. Thế nhưng, bà hay cho thêm gừng, vani vào bột theo công thức và kinh nghiệm riêng của gia đình để bánh không bị tanh. Trung bình, 1 kg bột có thể làm được 120 chiếc bánh thuẫn. Và mỗi ngày bà có thể đúc khoảng 15kg bột nếu nhanh tay.

Được mẹ truyền nghề, bà đã theo nghề đúc bánh thuẫn được gần 40 năm nay. Thông thường, bánh vẫn được làm với trứng vịt nhưng bà vẫn nhận làm bánh với trứng gà tùy theo nhu cầu của khách hàng. Từ già đến trẻ, khách của bà đều yêu thích món bánh dân dã này.

Bà chia sẻ rằng những năm trước đây, cứ gần đến Tết là người quen lại đặt bánh để gửi đi nước ngoài với số lượng lớn. Năm dịch bệnh, do đại dịch nên số lượng có giảm nhưng vẫn có một lượng người đáng kể đặt bánh của bà để gửi đi Mỹ. Ở thời điểm đó, bà đúc bánh bằng trứng gà ta rồi sấy và đóng hàng, gửi đi theo yêu cầu của khách. Bà rất vui khi có người thích ăn bánh mà mình làm.

Cách chỗ bà Đào bán bánh không xa, con dâu bà là chị Lê Thị Đào cũng đang đúc những chiếc bánh thuẫn thơm lừng và vàng ruộm. Được mẹ chồng truyền nghề từ ngày về làm dâu, chị cũng đã bán bánh thuẫn suốt 17 năm qua. Cứ đến thời điểm giữa tháng chạp âm lịch hàng năm, chị lại tới đây, say sưa ngồi đúc bánh thuẫn và bán cho khách. Chị dọn hàng từ 5 giờ sáng và 5 giờ chiều mới dọn hàng về. Mỗi ngày chị có thể đúc mười mấy kg bột hoặc ít hơn một chút nếu chậm hơn.

Đối diện bên kia đường là lò bánh thuẫn của anh Nguyễn Minh Quang - con trai của bà. Nếu không biết đến lò bánh của anh, nhiều người có thể chỉ nghĩ rằng nghề bánh thuẫn này chỉ dành cho phụ nữ bởi phải chịu khó và tỉ mỉ. Thế nhưng, thực tế anh Quang đã có hơn 10 năm theo nghề. Tương tự như mẹ và chị dâu, anh cũng ngồi ở góc đường đó để đúc những chiếc bánh thuẫn thơm lừng cho khách.

Công thức làm bánh không quá cầu kỳ. Người làm bánh sẽ thoa một lớp dầu ăn rồi cho bột vào khuôn sau khi khuôn để làm nóng. Tưởng chừng đúc bánh thuẫn đơn giản nhưng cũng đòi hỏi người làm phải có kinh nghiệm.

Những lò bánh thuẫn của gia đình bà Đào nằm sâu ở một góc nhỏ nhỏ nhưng cũng khiến bao người tìm đến để thưởng thức. Chợ có nhiều người nhưng mùi thơm của bánh vẫn không bị lấn át, mà ngược lại còn lan tỏa khiến bao thực khách mê mẩn.

Sau khi lửa rực hồng, khuôn bánh được đặt lên trên bếp. Người ta dùng cọ quét một lớp mỏng dầu ăn rồi cho bột vào đậy nắp và chờ đợi. Sau khi bột cho vào khuôn được khoảng 10 phú, lò sẽ cho ra những chiếc bánh thuẫn thơm ngon, hấp dẫn. 

Chị Lê Thị Đào chia sẻ rằng bánh sẽ không nỡ bung và vàng nếu lửa yếu, trong khi lại bị cháy nếu lửa to. Bởi vậy cần dựa vào sự quen tay và kinh nghiệm của mỗi người đúc bánh mới có thể tạo ra những chiếc bánh thuẫn vừa xốp, vừa mềm vừa nở và rất ngon.

Anh Quang chia sẻ rằng một trong những bí quyết để tạo nên những chiếc bánh thuẫn thơm ngon là phải đánh cho dậy bột. Chiếc bánh đạt chuẩn phải giống như một bông hoa vì các cạnh nở bung xoè.

Không chỉ là món bánh dâng cúng và đãi khách trong ngày tết, bánh thuẫn còn là ký ức Tết xưa vô cùng ấm cúng của người dân xứ biển miền Trung.

Đặc biệt trong những ngày giáp Tết, giữa phố phường nhộn nhịp, mỗi người lại nôn nao, lòng xao xuyến nhớ về những kỉ niệm còn bé khi nhìn thấy những chiếc bánh thuẫn.

Những năm trước đây, chị Đào phải đúc tới hai lò bánh mới có đủ để bán cho thực khách. Vào năm dịch bệnh, số lượng giảm còn một nửa. Thông thường, chị bán được khoảng 1 đến 2 triệu đồng tiền bánh mỗi ngày và nhiều nhất là những ngày tết 23 ông Công ông Táo. Sau khi trừ đi chi phí, chị kiếm được khoảng 300.000 đồng mỗi ngày. Để kiếm được khoản tiền lời đó, chị đã phải ngồi suốt nửa ngày bên bếp lửa vừa nóng vừa rực.

Công việc này chỉ làm khoảng nửa tháng nhưng những lò bánh thuẫn của gia đình bà Đào vẫn rực đỏ từ giữa tháng chạp đến tập 30 Tết hàng năm để phục vụ nhu cầu. Mỗi gói bánh 12 cái có giá 25.000 đồng. Nếu như các nguyên liệu tăng giá đột ngột thì giá bánh vẫn không đổi.

Bánh Thuẫn vừa dễ ăn ngon miệng lại có giá cả phải chăng nên nhiều người đã tìm đến đây để mua. Cả người trẻ và người lớn tuổi đều rất thích ăn loại bánh này. Họ tranh thủ mua bánh tại đây bởi lẽ chỉ có dịp tết họ mới được thưởng thức những chiếc bánh mới ra lò ngon tuyệt của gia đình bà Đào.

Gói bánh 12 cái có giá chỉ 25.000 đồng và giá bán bánh vẫn không đổi dù nguyên liệu có lên giá 1 chút.

Nhiều người cho rằng nghề bánh thuẫn chỉ dành riêng cho phụ nữ bởi cần sự cần cù, tỉ mỉ và chịu khó. Thế nhưng, con trai của bà Đào đã có tới hơn 1 thập kỷ theo nghề.

Bánh Thuẫn với mùi thơm sực nức và màu vàng ruộm đã in hằn sâu vào ký ức của người dân miền Trung trong suốt những ngày tết. Ngày nay, giữa phố phường đông đúc và nhộn nhịp, nhất trong những ngày giáp Tết, mọi người lại không khỏi nhớ nhớ về những kỉ niệm thời thơ ấu khi nhìn thấy những chiếc bánh thuẫn đầu tiên.